Omgevingsvergunningen

Laatste update

Temporeel bereik

2018-2020

Met een vergunningsplicht is het mogelijk om plannen van initiatiefnemers te toetsen aan de geldende regels om na te gaan of ze passen in hun omgeving en of de kwaliteit van die omgeving er niet op achteruit gaat. Sinds 1962 is een vergunning vereist om te bouwen, verbouwen, functies te wijzigen, constructies te plaatsen, bomen te vellen, enz. Doorheen de tijd is er veel veranderd aan de wetgeving rond stedenbouwkundige vergunningen, waar het vorige Ruimterapport Vlaanderen (RURA) uitvoering over rapporteerde. Daarnaast moeten bedrijven ook nagaan of ze een omgevingsvergunning nodig hebben voor het exploiteren van ingedeelde inrichtingen of activiteiten. De klassen 1, 2 en 3 duiden op de graad van mogelijke hinder van uw bedrijf voor mens en milieu. 

De indeling in klassen is gebaseerd op de aard en de belangrijkheid van de milieueffecten. Klasse 1 betekent de meest hinderlijke activiteit. Klasse 3 de minst hinderlijke activiteit. Met het decreet betreffende de omgevingsvergunning van 25 april 2014 (BS 23-10-2014) werden de procedures voor de klassieke stedenbouwkundige en de milieuvergunning geïntegreerd in de omgevingsvergunning. Dit decreet trad op 23 februari 2017 in werking. Nadien werd op 1 augustus 2018 hier nog de vergunning voor kleinhandelsactiviteiten en vegetatiewijziging toegevoegd.

Alle aanvragen voor een omgevingsvergunning worden ingediend en behandeld via het omgevingsloket.
In de periode vanaf 1 januari 2018 tot en met 31 december 2020 zijn er 272.850 aanvragen voor een omgevingsvergunning ingediend in het omgevingsloket, waarvan 55.120 aanvragen (20%) stopgezet zijn en 8.451 aanvragen nog in behandeling waren op 1 januari 2021. Het jaarlijks aantal ingediende aanvragen schommelt, in 2018 werden er 81.384 aanvragen ingediend, in 2019 93.167 en in 2020 98.299 (Departement Omgeving, 2020b).

De gemeenten zijn bevoegd om over de meeste aanvragen een beslissing te nemen (94,5%). Het merendeel van de aanvragen zijn immers voor woningen, waarvoor gemeenten bevoegd zijn. De Vlaamse overheid beslist over 1,1% van de aanvragen en de provincie over 4,4% van de aanvragen. Gemiddeld wordt na circa 90 dagen een beslissing genomen in eerste aanleg, de doorlooptijd verschilt naargelang de overheid die bevoegd is (en de mate van complexiteit van de aanvraag). Gemeenten beslissen gemiddeld na 82 dagen. Gemeenten hebben ook meer aanvragen waarvoor geen openbaar onderzoek nodig is, en de procedures sneller kunnen. Provincie en Vlaams gewest beslissen gemiddeld na circa 130 dagen (Departement Omgeving, 2020b).

92,4% aanvragen worden vergund, 7,6% aanvragen worden geweigerd. Stilzwijgende weigering, dit zijn aanvragen waar de overheid niet tijdig een beslissing heeft genomen en die van rechtswege geweigerd zijn, komen zelden voor (0,15%).

Het Departement Omgeving heeft nog veel meer cijfergegevens uit het Omgevingsloket verder ontsloten via Monitoring omgevingsvergunningen. Zo kan op basis van de informatie uit het Omgevingsloket inzicht gegeven worden over de aanvragen voor een omgevingsvergunning, de meldingen, hun status in de procedure, de verschillende procedurestappen, doorlooptijden, enz. Er is informatie te vinden over het aantal vergunningen, weigeringen en beroepen, zowel globaal als per gemeente. Deze website is niet statisch, maandelijks worden de cijfers geactualiseerd.

Aanvullende informatie

Definitie

Met het decreet betreffende de omgevingsvergunning van 25 april 2014 (BS 23-10-2014) werden de procedures voor de klassieke stedenbouwkundige en de milieuvergunning geïntegreerd in de omgevingsvergunning. Dit decreet trad op 23 februari 2017 in werking. Nadien werd op 1 augustus 2018 hier nog de vergunning voor kleinhandelsactiviteiten en vegetatiewijziging toegevoegd. Belangrijke uitgangspunten waren: 

  • Globale beoordeling waarbij alle elementen gelijktijdig in rekening worden genomen en uitspraak wordt gedaan over het geheel
  • Geïntegreerde vergunningsprocedure : met één gemengde vergunningsaanvraag, één openbaar onderzoek en één adviesronde één vergunning bekomen die zowel toelating geeft om een stedenbouwkundige handeling uit te voeren als om een ingedeelde inrichting te exploiteren, eventueel een vegetatiewijziging te realiseren of een kleinhandelsactiviteit uit te baten
  • Vergunningsprocedures eenvoudiger en transparanter te maken, met bijzondere aandacht voor de participatie van het publiek en een doorlooptijd in verhouding tot complexiteit van de aanvraag.

De omgevingsvergunning is een juridisch instrument, met een sterke verankering in verschillende decreten. In de wetgeving wordt niet alleen opgenomen waarvoor een vergunning vereist is (VCRO en DABM, natuurdecreet, decreet handelsvestigingen), maar ook hoe die procedure moet verlopen (decreet omgevingsvergunning).

Gerelateerde beleidsdocumenten

 

Dataset

  • Omgevingsloket
Laatste update

Periodiciteit
Jaarlijks
Temporeel bereik

2018-2020

Geografisch bereik
Vlaanderen

Deze indicator hoort bij de volgende onderwerpen