Definitie

Wanneer de burger of een organisatie van oordeel is dat een beslissing van een overheid over een stedenbouwkundige vergunning hem nadeel berokkent, bestaat de mogelijkheid om hiertegen te reageren en in beroep te gaan.  Er wordt gebruik gemaakt van data vanaf 2010 uit de vergunningenregisters (toestand 31/12/2016; data binnengekregen tegen 05/09/2017).

Wanneer we in dit rapport spreken over een beroepschrift, slaat dit op het beroep dat door de beroepsindiener (aanvrager, derde, departement omgeving, adviserende overheid) werd ingediend en wanneer we spreken over een beroepsbeslissing slaat dit op de beslissing van de deputatie.

Gerelateerde beleidsdocumenten

• Ruimterapport 2021
• Beleidsplan Ruimte Vlaanderen

Berekeningswijze

Hierna wordt een beschrijving gegeven van de gebruikte databronnen en de onderzoeksperiode waarop het onderzoek is gebaseerd.

Vergunningenregister en gebruik eigen databron

Sinds 1999 is er een wetgeving van kracht die alle Vlaamse gemeenten verplicht om een gemeentelijk vergunningenregister op te stellen. Dit is een register waarin voor het grondgebied van de gemeente perceelsgebonden informatie is opgenomen met betrekking tot de ruimtelijke ordening, m.a.w. alle vergunningsaanvragen, afgeleverde vergunningen, weigeringen, beroepen en meldingen opgenomen zijn voor alle vergunningsplichtige werken en handelingen. Het register bevat data die terug gaan tot 1962, wanneer voor het eerst een stedenbouwwet van kracht werd in het toenmalige federale België.

Momenteel hebben 288 van de 308 gemeenten een goedgekeurd vergunningenregister en 20 gemeenten hebben een ontwerp-vergunningenregister. Dit resulteert in een databank met ongeveer 4,5 miljoen aanvragen voor vergunningsplichtige werken en handelingen. Een gemeente met een goedgekeurd register maakt twee keer per jaar de update aan het departement over. De technische richtlijnen bepalen de structuur en invulling van het vergunningenregister zodat er een uniformiteit is over gans Vlaanderen.

Gezien het gaat over reguliere aanvragen, werd gebruikte gemaakt van de data uit ASTVER, ASTVER2009, ASTVER2014, ASTVEROS. Voor werden er geen beroepen terug gevonden. De weigeringen en stilzwijgende weigeringen van het van burgemeester en schepenen werden samengevoegd omdat ze voor de aanvrager weinig verschillend zijn.

Voor de ‘eigen’ beroepen, m.a.w. deze afkomstig van het departement, wordt de eigen database gebruikt. De database dekt gans het grondgebied Vlaanderen en het feit dat het om brongegevens gaat, verkleint de kans op foute gegevens. Sinds 2012 beslist de leidend ambtenaar over de beroepen. Gezien het grondig verschil voordien, wordt hier enkel rekening houden met de periode 2012-2016.

Type dossiers

Het onderzoek is toegespitst op de beroepen van de stedenbouwkundige vergunningen bij de deputatie. Deze dossiers vallen onder de reguliere procedure en vallen in eerste aanleg onder de bevoegdheid van het college van burgemeester en schepenen. Deze titel wordt hierna afgekort tot CBS.

Periode van onderzoek

Zoals eerder beschreven is sinds september 2009 de wetgeving gewijzigd waardoor de deputatie verantwoordelijk werd voor de beroepen tegen de stedenbouwkundige vergunningen na de beslissing door het CBS. Het jaartal 2010 is het eerste volledig jaar waarin de gewijzigde wetgeving van toepassing is. Voor de analyse wordt dus gebruik gemaakt van data vanaf 2010 uit de vergunningenregisters (toestand 31/12/2016; data binnengekregen tegen 05/09/2017), met uitzondering van de beroepen door het departement vanaf 2012. Inzake het vergunningenregister kunnen updates van de gegevens voor het jaar 2016 lager liggen omdat nog niet alle gegevens ontvangen werden. Hoogstwaarschijnlijk zijn deze data dus niet helemaal volledig, maar een meer volledige databron is momenteel niet voorhanden.

Termijnen van beroepen

De meeste aanvragen worden geregistreerd gedurende de werkdagen. Bij een visualisatie van de grafiek per dag zijn er telkens 5 dagen met veel beslissingen, gevolgd door 2 dagen met amper beslissingen. Dit is logisch omdat er in het weekend niet wordt gewerkt. Daarom wordt voor de visualisatie van de periode dat de deputatie nodig heeft om tot een beslissing te komen intervallen gebruikt van 7 dagen om de aantallen te tellen. Een deel van de gegevens werd niet verwerkt (16,7%). Dit betrof dossiers met een negatieve termijn (er werd volgens die gegevens vroeger een beslissing genomen dan beroep werd ingediend), 0 dagen, meer dan 105 dagen. Er werden een aantal dossiers met meer dan 105 dagen gecontroleerd. Allen bleken het om foute invoeringen in het vergunningenregister.