Hoewel er de afgelopen decennia tal van maatregelen zijn genomen, blijft de druk op de Vlaamse omgeving groot. Onze productie, consumptie en gedrag zetten de Vlaamse omgeving onder druk door o.a. toenemend landgebruik voor harde functies, gebruik van grondstoffen en water en door uitstoot naar water, lucht en bodem. De energie-, mobiliteits-, voedings- en woonsystemen zijn essentieel voor de samenleving, maar hebben een grote impact op de leefomgeving. Ze zijn nog maar beperkt verduurzaamd en blijven zorgen voor grote hoeveelheden emissies van broeikasgassen en polluenten die schadelijk zijn voor de gezondheid, bodem, water en lucht. Ze maken intensief gebruik van hulpbronnen, oefenen aanzienlijke druk uit op het klimaat en hun impact op de natuur, mens en economie is groot.  Elk van deze systemen gaat gepaard met een intensief en groeiend ruimtegebruik, en ook dit zorgt voor toenemende druk op de omgeving, bijvoorbeeld door verharding en verlies aan biodiversiteit. Toch kan ruimte ook dienen als een platform voor een ecologisch en maatschappelijk duurzame samenleving, en kan duurzame ruimtelijk ontwikkeling bijdragen aan het verminderen van de omgevings- en klimaatdruk.

Er zijn dus heel wat veranderingen nodig in de manier waarop onze productie- en consumptiesystemen werken. Op Europees niveau is met de Green Deal een routekaart voorgesteld voor een duurzame transformatie van de economie van de EU. Er worden maatregelen naar voren geschoven voor de verduurzaming van onder meer vervoer, energie, landbouw en infrastructuur. Het 8^e Milieuactieprogramma van de EU stelt het terugdringen van omgevings- en klimaatdruk voor als een prioritaire doelstelling. Ook de Verenigde Naties hebben met hun Sustainable Development Goals als doel om productie en consumptie te verduurzamen om de druk op omgeving en klimaat te verminderen. Op Vlaams niveau bestaan heel wat beleidsplannen die als doel hebben de omgevings- en klimaatdruk te verminderen en die gerelateerd zijn aan bv. landgebruik, gebruik van grondstoffen en water, uitstoot naar water en lucht, enz. Deze zijn vertaald in Vizier 2030.

Onderstaande indicatoren geven een beeld van een aantal belangrijke bronnen van druk op de omgeving en het klimaat en hoe deze evolueren in de tijd. Nadruk ligt hierbij op productie en consumptie binnen de energie-, voedsel-, woon- en mobiliteitssystemen.