Onze samenleving maakt gebruik van al wat de natuur biedt: grondstoffen zoals water, hout, een vruchtbare bodem, bossen die lucht zuiveren, een plek voor recreatie, enz. Dit natuurlijk kapitaal vormt de basis voor onze economie en ons welzijn, maar staat door niet-duurzaam gebruik onder druk. Door onder meer veranderingen en intensivering van het landgebruik, verontreiniging en klimaatverandering zijn veel ecosystemen sterk gedegradeerd en is er een onomkeerbaar verlies aan biodiversiteit.

Biodiversiteit wordt omschreven als de verscheidenheid aan levende organismen op onze planeet. Deze diversiteit aan leven zorgt voor schone lucht, zuiver water, goede bodemkwaliteit en de bestuiving van gewassen. Een grote biodiversiteit geeft de omgeving een grotere veerkracht tegenover natuurrampen en klimaatverandering. In het dichtbevolkte Vlaanderen, waar verstedelijking en ruimtebeslag, net als de ecologische voetafdruk toenemen, neemt de biodiversiteit nog steeds af.

Vanuit de Verenigde Naties werd in 2021 de oproep gelanceerd om het natuurlijk kapitaal in alle beleid, plannen en economische systemen mee te nemen. Met de biodiversiteitsstrategie 2030 en het hieraan gekoppelde voorstel voor een Natuurherstelwet, wil de Europese Commissie de oppervlakte beschermde natuur vergroten en gedegradeerde ecosystemen herstellen. In Vlaanderen vertaalt zich dit o.a. in de voortzetting van de afbakening van natuur- en bosgebieden, inclusief de Natura 2000-gebieden en de groeiende beleidsaandacht voor natuurgebaseerde oplossingen en groenblauwe netwerken.

Onderstaande indicatoren geven een beeld van de toestand voor een aantal belangrijke aspecten van de biodiversiteit en het natuurlijk kapitaal in Vlaanderen. Meer indicatoren over natuurlijk kapitaal en biodiversiteit zijn beschikbaar via de omgevingsthema’s.